LEV

Hoogbegaafd

Hoogbegaafdheid krijg je cadeau, maar het voelt niet altijd als een geschenk. Er komt veel meer bij kijken dan alleen slim zijn en dit kan voor de nodige uitdagingen zorgen op school, het werk en/of privé.

Maar, wanneer ben je dan hoogbegaafd? Is er een vaste formule die jou kan filteren als hoogbegaafde? Mag je alleen zeggen dat je hoogbegaafd bent als je een IQ-score boven de 130 kan laten zien?

Jammer genoeg is er geen kant en klaar antwoord op deze vraag. Vele hoogopgeleide heren en dames hebben zich over dit vraagstuk gebogen, maar hebben elk (soms flink) uiteenlopende omschrijvingen gegeven. De omschrijving die mij het meeste aanspreekt is te vinden in het Delphi model van drs. Maud van Thiel. Zij benadrukt de positieve kant van hoogbegaafdheid en zegt het volgende over de hoogbegaafde:

"Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren."

Een IQ test is een prima middel om te meten op welke gebieden een kind goed scoort en hoeveel dat afwijkt van het gemiddelde. Helaas wordt een IQ test vaak pas ingezet op het moment dat een kind vastloopt. Een kind dat door onbegrip, pesten, faalangst, onderpresteren, bore-out of zelfs depressie uitvalt op school, zal op een test vaak niet de volle potentie laten zien. Regelmatig wordt daardoor ten onrechte de conclusie getrokken dat het kind niet hoogbegaafd is met alle gevolgen van dien. Daarnaast is niet elke IQ-test geschikt om in te zetten bij het testen van hoogbegaafden en zijn er slechts enkele testbureaus gespecialiseerd in het testen van hoogbegaafde kinderen. We volgen de ontwikkelingen van nieuwe IQ-testen en praktijken met goede ervaringen dan ook op de voet.

Bij veel mensen leeft nog het idee dat hoogbegaafden excellente leerlingen zijn. Hoge cijfers, naar het gymnasium en dan een flitsende carrière. Helaas is dit in de praktijk vaak anders. Hoogbegaafde kinderen lopen regelmatig vast op school, omdat het onderwijssysteem niet op hen is ingericht. Gedrag escaleert of kinderen gaan juist overmatig pleasen of onderduiken, onderwijzers en ouders zitten met de handen in het haar en het kind is gefrustreerd en ongelukkig. De hoogbegaafdheid wordt door onderpresteren en faalangst niet opgemerkt en het kind komt soms terecht op het speciaal onderwijs of eindigt als thuiszitter. Zeker kinderen die een IQ 145+ krijgen zelden passend onderwijs. In de praktijk merken we dat uitzonderlijk begaafde kinderen vaak nog sneller uitgeleerd en overprikkeld zijn. Hoe kan je deze kinderen nu het beste begeleiden?

Door het vroeg signaleren van eventuele hoogbegaafdheid kan een kind een betere start maken. Er kan ingezet worden op het juiste onderwijs dat past bij het betreffende kind en eventuele problemen kunnen al vroeg worden opgevangen. Als ouders, school en HB-professional kan je een waardevolle driehoek vormen om het kind te geven wat het nodig heeft. Door het onderwijs, maar ook de opvoeding op maat te maken voor de specifieke behoeften van een hoogbegaafd kind, voelt het kind zich gezien en gehoord en zal groeien en bloeien.

Ook op het werk kan hoogbegaafdheid een uitdaging zijn. Krijg jij de kans om jouw potentie te benutten? Heb je het gevoel dat je een waardevolle input hebt op de werkvloer? Geeft jouw werk de voldoening die je verwacht had? Vragen die een behoorlijke interne strijd teweeg kunnen brengen. Coaching kan duidelijkheid en overzicht bieden!

Door het verspreiden van kennis over hoogbegaafdheid hopen we een steentje bij te mogen dragen in het acceptatieproces van het kind of de volwassene, maar ook zeker in het acceptatieproces van de maatschappij.